Συχνές Ερωτήσεις

Το κάπνισμα τσιγάρων αποτελεί την κύρια αιτία πολλών πνευμονικών παθήσεων. Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες, πολλές από τις οποίες είναι τοξικές και δύναται να προκαλέσουν καρκίνο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ορίζει το κάπνισμα ως διαταραχή ή πάθηση. Αυτό συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι μπορούν να αποκτήσουν σωματική εξάρτηση από τη νικοτίνη που υπάρχει στα τσιγάρα, πέραν των συμπεριφορικών, ψυχολογικών και κοινωνικών πτυχών του καπνίσματος.

Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που διενεργήθηκε το 2012, το 24% των γυναικών και το 32% των ανδρών κάπνιζαν, με ποσοστά που κυμαίνονται σημαντικά με την ηλικία. Ωστόσο, η χρήση καπνού δεν είναι υψηλή παντού – στην Ισλανδία, είναι 14% και στα δύο φύλα.

Το κάπνισμα είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και καρκίνους διαφόρων οργάνων.

Η νικοτίνη που υπάρχει μέσα σε τσιγάρα είναι εξαιρετικά εθιστική. Οι υποδοχείς νικοτίνης έχουν εντοπιστεί στον εγκέφαλο. Οι υποδοχείς αυτοί ενεργοποιούνται όταν ένα άτομο εισπνέει νικοτίνη και απελευθερώνεται ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη αποτελεί ορμόνη ανταμοιβής, η οποία προσφέρει μία ωραία αίσθηση και μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εθισμού.

ΚΑΡΚIΝΟΣ

Περίπου ένα τρίτο όλων των καρκίνων προκαλούνται από τη χρήση καπνού και μεταξύ 80 και 90% όλων των κρουσμάτων καρκίνου του πνεύμονα οφείλονται στον καπνό. Ο καρκίνος του πνεύμονα σκοτώνει επίσης περισσότερα άτομα στην ΕΕ από οποιονδήποτε άλλο καρκίνο, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 20% όλων των θανάτων από καρκίνο. Το κάπνισμα μπορεί επίσης να προκαλέσει καρκίνους σε στόμα, λάρυγγα, φάρυγγα, μύτη και ιγμόρεια, οισοφάγο, στομάχι, ήπαρ, πάγκρεας, νεφρά, ουροδόχο κύστη, τράχηλο και έντερο, καθώς επίσης έναν τύπο καρκίνου των ωοθηκών και ορισμένους τύπους λευχαιμίας.

ΧΑΠ

Το κάπνισμα αποτελεί την κύρια αιτία ΧΑΠ, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Εάν ένα άτομο καπνίζει κατά την παιδική ηλικία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή, το κάπνισμα μπορεί να μειώσει την ταχύτητα με την οποία αναπτύσσεται η πνευμονική λειτουργία. Στη μετέπειτα ζωή, το κάπνισμα μπορεί να επιταχύνει τη μείωση της πνευμονικής λειτουργίας σε μεγάλη ηλικία.

AΣΘΜΑ

Το κάπνισμα αποτελεί αιτία παιδικού άσθματος και παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση άσθματος ενηλίκων. Σχετίζεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο κρίσεων άσθματος και δυσκολία στον έλεγχο του άσθματος.

ΦΥΜΑΤIΩΣΗ

Το κάπνισμα είναι γνωστό ότι κάνει τους ανθρώπους πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις και άτομα με φυματίωση που καπνίζουν διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου.

ΑΣΘEΝΕΙΕΣ AΛΛΩΝ ΟΡΓAΝΩΝ

Ο καπνός του τσιγάρου αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για αρκετές άλλες ασθένειες εκτός του αναπνευστικού συστήματος. Αυτές περιλαμβάνουν καρδιακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της στεφανιαίας νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου, οστεοπόρωση, διαταραχές αναπαραγωγής, αντίξοα μετεγχειρητικά γεγονότα και καθυστερημένη επούλωση τραυμάτων, δωδεκαδάκτυλο και γαστρικό έλκος, περιοδοντική νόσο και διαβήτη.

Νίκος Καρατζάς | Πνευμονολόγος

Οι περισσότερες παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος προκαλούνται από αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως το κάπνισμα, η ρύπανση και η διατροφή. Υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι η σίτιση και η διατροφή παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη και την πρόοδο πνευμονικών παθήσεων.

Το να είναι κάποιος είτε παχύσαρκος ή λιποβαρής μπορεί να έχει επιζήμιες συνέπειες για την υγεία των πνευμόνων.

Διαβάστε παρακάτω με ποιό τρόπο:

AΣΘΜΑ

Διαφορετικές τροφές και θρεπτικά συστατικά μπορούν να έχουν αντίκτυπο στην ανάπτυξη και εξέλιξη του άσθματος. Η επίδραση εξαρτάται επίσης από το αν ένα άτομο έχει εκτεθεί σε αυτές τις τροφές, για παράδειγμα κατά τη βρεφική ηλικία, την παιδική ηλικία ή την ενήλικη ζωή.

Κάποιες έρευνες αναφέρουν ότι οι βιταμίνες Α , D και Ε, μαζί με ψευδάργυρο, φρούτα και λαχανικά μπορούν να προστατεύσουν από την εμφάνιση άσθματος. Μία μελέτη ανακάλυψε ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στην ηλικία των 6 ετών μπορούν να προδιαθέτουν ένα παιδί να εμφανίσει άσθμα ή αλλεργίες αργότερα στη ζωή του. Υπάρχουν, επίσης, όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι οι παχύσαρκοι ενδέχεται να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο άσθματος.

Συνεπώς, προτείνεται ισορροπημένη διατροφή με πολλά φρούτα, λαχανικά και ψάρια ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης άσθματος.

ΧΡOΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚH ΠΝΕΥΜΟΝΟΠAΘΕΙΑ (ΧΑΠ)

Υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι ορισμένα στοιχεία της διατροφής ενδέχεται να ωφελούν την πνευμονική λειτουργία ή να βελτιώνουν τα συμπτώματα της ΧΑΠ. Συγκεκριμένα, τρόφιμα με αντιοξειδωτικές ή αντι-φλεγμονώδεις ιδιότητες ενδέχεται να είναι ευεργετικά.

Έρευνα αναφέρει  ότι η υψηλή πρόσληψη ιδιαίτερα επεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να επιταχύνει την επιδείνωση της πνευμονικής λειτουργίας, ενώ μια διατροφή με φρούτα, λαχανικά, ψάρια και προϊόντα ολικής αλέσεως μπορεί να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης ΧΑΠ. Περαιτέρω μελέτες έχουν αναφέρει ότι η αύξηση των φυτικών ινών μπορεί να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης και των συμπτωμάτων της ΧΑΠ, ενώ η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλλαντικών και αλίπαστων συνδέεται με πιο συχνή εισαγωγή στο νοσοκομείο για ΧΑΠ.

Τα άτομα με σοβαρή ΧΑΠ μπορεί να δυσκολεύονται να διατηρήσουν υγιές βάρος. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο χαμηλός δείκτης μάζας σώματος σε άτομα με ΧΑΠ αποτελεί μέσο πρόβλεψης για άσχημα αποτελέσματα και, αντιστρόφως, οι ελαφρώς υπέρβαροι μπορεί να έχουν κάποια προστασία σε σοβαρά κρούσματα. Τα συμπληρώματα διατροφής χορηγούνται συχνά στο πλαίσιο πνευμονικής αποκατάστασης.

ΚΑΡΚIΝΟΣ ΤΟΥ ΠΝΕYΜΟΝΑ

Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα κατά 20-30% τόσο σε καπνιστές όσο και σε μη καπνιστές.

Ωστόσο, έρευνα δείχνει ότι τα συμπληρώματα βιταμινών δεν μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα.

ΚΥΣΤΙΚH IΝΩΣΗ

Ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι ο υποσιτισμός μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην κυστική ίνωση (ΚΙ). Οι γιατροί πρέπει να παρακολουθούν τη διατροφή και το βάρος των ατόμων με ΚΙ ώστε να βοηθήσουν στην πρόληψη περαιτέρω επιπλοκών. Για ασθενείς με διαταραγμένη λειτουργία παγκρέατος, είναι ζωτικής σημασίας μία θεραπεία με εκχύλισμα παγκρέατος και δίαιτα υψηλή σε θερμίδες.

ΣYΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚHΣ ΥΠΝΙΚHΣ AΠΝΟΙΑΣ

Η παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την αποφρακτική υπνική άπνοια και παρατηρείται στο 60-90% των ατόμων με την ασθένεια. Η απώλεια βάρους και οι αλλαγές στη διατροφή μπορεί να αποτελούν αποτελεσματικό τρόπο για μείωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την πάθηση.

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚEΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Οι θάνατοι ανθρώπων που είναι σοβαρά υποσιτισμένοι συχνά οφείλονται σε πνευμονία, ενώ τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D αποτελούν εξακριβωμένο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος.

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚH ΕΜΒΟΛH

Τα παχύσαρκα άτομα έχουν αυξημένο κίνδυνο πνευμονικής εμβολής, όπου θρόμβοι μπλοκάρουν ένα ή περισσότερα αιμοφόρα αγγεία στον πνεύμονα. Η απώλεια βάρους μέσω διατροφικών αλλαγών δύναται να μειώσει τον κίνδυνο αυτό.

Νίκος Καρατζάς | Πνευμονολόγος

Η γρίπη είναι μια οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς Α, Β και C και εκδηλώνεται συνήθως με πυρετό, βήχα, κεφαλαλγία και μυαλγίες. Οι επιπλοκές της είναι σοβαρές και αφορούν το καρδιοαναπνευστικό σύστημα. Μέχρι σήμερα ο κύριος τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη και τις επιπλοκές της είναι ο εμβολιασμός, ο οποίοςμειώνει την πιθανότητα να νοσήσει κάποιος από γρίπη αλλά και την βαρύτητά  της στα άτομα που τελικά θα νοσήσουν.

Το αντιγριπικό εμβόλιο δημιουργεί αντισώματα στον οργανισμό  περίπου δύο εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό. Αυτά τα αντισώματα παρέχουν προστασία έναντι  των ιών που είναι στο εμβόλιο.  Το εμβόλιο της εποχικής γρίπης προστατεύει από τους ιούς γρίπης που αναμένεται να επικρατήσουν το επόμενο έτος με βάση  τα στελέχη που προκάλεσαν γρίπη τον προηγούμενο χειμώνα και απομονώθηκαν από τους πάσχοντες

Ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται στο διάστημα από αρχές Οκτωβρίου έως μέσα Νοεμβρίου κάθε χρόνου.

Ενώ ο εμβολιασμός συστήνεται για όλους , υπάρχουν κάποιες ομάδες  ανθρώπων που πρέπει οπωσδήποτε να εμβολιαστούν:

Ενήλικες ≥ 65 ετών

Οι έγκυες γυναίκες

Παιδιά μικρότερα των 5 ετών (και ιδιαίτερα όσα είναι ηλικίας 6 – 24 μηνών)

Όσοι πάσχουν από χρόνια καρδιοαγγειακά και αναπνευστικά  προβλήματα υγείας (συμπεριλαμβανομένου του άσθματος). Επιπλέον όσοι πάσχουν από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και σακχαρώδη διαβήτη.

Άτομα που βρίσκονται σε  ανοσοκαταστολή, όπως πχ ασθενείς με AIDS και όσοι  βρίσκονται σε μακροχρόνια θεραπεία με κορτιζόνη

Παιδιά και έφηβοι ( 6 μηνών – 18 ετών ) που λαμβάνουν χρόνια θεραπεία με ασπιρίνη

Δεύτερη μεγάλη κατηγορία ατόμων που πρέπει οπωσδήποτε να εμβολιάζονται είναι όσοι μπορεί να μεταδώσουν τον ιό σε ανθρώπους που αν νοσήσουν,  έχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών

Το αντιπνευμονιοκοκκικό εμβόλιο δρα με τον ίδιο μηχανισμό όπως το αντιγριπικό, μειώνοντας κατά πολύ τη συχνότητα, τη βαρύτητα και τις επιπλοκές της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας.

Ο πνευμονιόκοκκος μπορεί να προκαλέσει στον οργανισμό σοβαρές λοιμώξεις όπως πνευμονία, ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα, μικροβιαιμία, ακόμα και μηνιγγίτιδα. Προσβάλλει μικρά παιδιά, αλλά και ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.

Η μετάδοση του γίνεται μέσω μολυσμένων σταγονιδίων. Μπορεί να είναι παρών στο φάρυγγα και τη μύτη πολλών ανθρώπων, χωρίς να προκαλούνται συμπτώματα, οπότε οι άνθρωποι αυτοί είναι φορείς της νόσου.

Το αντιπνευμονιοκοκκικό εμβόλιο συνιστάται:

  • Το 23-δύναμο, σε άτομα άνω των 2 ετών με χρόνια υποκείμενα νοσήματα (ως αναφέρονται παρακάτω) και ιδίως σε ανοσοκατασταλμένα άτομα καθώς και σε υγιή άτομα άνω των 65 ετών.
  • Το 13-δύναμο, σε βρέφη και νήπια από 1 ½ μηνός έως 5 ετών και σε άτομα άνω των 50 χρόνων.

επαναλαμβάνεται κάθε 5 χρόνια, ενώ το 13-δύναμο γίνεται σε μία εφάπαξ δόση.

Η μόνη αντένδειξη του εμβολιασμού είναι η εγκυμοσύνη.

Νίκος Καρατζάς | Πνευμονολόγος

Ο βήχας είναι ένα πολύ συχνό κλινικό σημείο. Οι ασθένειες που μπορούν να τον προκαλούν είναι πολλές. Όταν είναι επίμονος και έντονος ή όταν διαρκεί περισσότερο από 3 εβδομάδες είναι αναγκαίο να ζητείται η συμβουλή από το γιατρό.

Συνοπτικά οι κυριότερες αιτίες βήχα είναι:

  • Αλλεργία και βρογχικό άσθμα
  • Πνευμονία, οξεία βρογχίτιδα και άλλες λοιμώξεις των πνευμόνων όπως η φυματίωση
  • Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
  • Ιγμορίτιδα με οπισθορινική καταρροή
  • Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
  • Καρδιακή ανεπάρκεια
  • Λαρυγγίτιδα, βρογχιολίτιδα
  • Καρκίνος του πνεύμονα
  • Πνευμονική εμβολή
  • Κυστική ίνωση
Νίκος Καρατζάς | Πνευμονολόγος

Τι είναι η Χ.Α.Π.;

Με τον όρο Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) περιγράφουμε μία ομάδα πνευμονικών παθήσεων οι οποίες έχουν κοινό χαρακτηριστικό τη στένωση των βρόγχων, με αποτέλεσμα να αδειάζουν δύσκολα οι πνεύμονες από  τον αέρα (δύσκολη εκπνοή).Αυτή η δυσκολία οδηγεί σε παγίδευση του αέρα μέσα στο θώρακα στο τέλος της εκπνοής και σε αίσθημα δύσπνοιας και εύκολης κόπωσης. Η ΧΑΠ είναι ένας όρος, που περιλαμβάνει διαφορετικές κλινικές εικόνες (φαινότυπους), με πιο χαρακτηριστικές τη χρόνια βρογχίτιδα, το πνευμονικό εμφύσημα ή από συνδυασμό των δύο, αλλά και άλλες.

 

Πως προκαλείται η Χ.Α.Π.;

Δημιουργείται κατεξοχήν  από το κάπνισμα και την καταστροφική επίδραση του καπνού στους αμυντικούς μηχανισμούς των πνευμόνων.

Ο καπνός που εισπνέει ο καπνιστής από το στόμα , χωρίς να περνάει από το φίλτρο της μύτης ,καταστρέφει το εσωτερικό των μικρών βρόγχων και αυξάνει την παραγωγή βλέννας από αυτούς. Αυτά μαζί με μία σειρά από άλλες  περίπλοκες φλεγμονώδεις διεργασίες έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα να στενεύει ο αυλός των βρόγχων και να δυσκολεύεται η εκπνοή του αέρα που είναι και το χαρακτηριστικό της ΧΑΠ.

 

Ποιους ανθρώπους προσβάλλει η Χ.Α.Π.;

Είναι πολύ συχνή νόσος, αφού εμφανίζεται στο 6-8% περίπου του γενικού πληθυσμού. Είναι η 4η αιτία θανάτου παγκοσμίως και μέχρι το 2020 θα έχει γίνει 3η. Αν μάλιστα σκεφτούμε, ότι εμείς οι Έλληνες καπνίζουμε σε αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και Αμερικανούς, καταλαβαίνουμε πόσο μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα στη χώρα μας. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι που δεν κάπνισαν ποτέ τους και όμως προσβάλλονται από ΧΑΠ. Οι περιπτώσεις αυτές είναι λίγες και πρόκειται για ανθρώπους που εκτίθενται στο κάπνισμα των άλλων (παθητικοί καπνιστές) π.χ. εργαζόμενοι σε καφενεία ,σε προϊόντα καύσης ξύλου, σε χημικές ουσίες, σε επαγγελματική ρύπανση κλπ. Βασικά η ΧΑΠ  είναι αρρώστια των καπνιστών. Τις  προηγούμενες δεκαετίες οι περισσότεροι ασθενείς με ΧΑΠ  ήταν άνδρες, αυτό όμως δεν ισχύει πλέον, καθώς ολοένα και περισσότερες γυναίκες καπνίζουν οπότε και προσβάλλονται από ΧΑΠ.

 

Πως θα υποψιαστώ ότι μπορεί να έχω ΧΑΠ; Ποιά είναι τα συνηθισμένα συμπτώματα;

Εάν είσαι ή ήσουν καπνιστής/τρια, είσαι μεγαλύτερος/η  των 40 ετών και έχεις βήχα ή φλέγματα ή δυσκολία στην αναπνοή (λαχάνιασμα) όταν ανεβαίνεις σκάλες ή μία ανηφόρα ή όταν σηκώνεις βάρη ή όταν βαδίζεις βιαστικά, τότε είναι πιθανόν να έχεις ΧΑΠ.

Το σφύριγμα της αναπνοής και τα συχνά κρυολογήματα και λοιμώξεις είναι επίσης συμπτώματα που πρέπει να  ανησυχούν.

Όταν παρουσιαστεί για πρώτη φορά ένα ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα  δεν πρέπει να υποτιμηθεί και να θεωρηθεί ότι είναι κάτι απλό όπως πχ. τσιγαρόβηχας ή κακή φυσική κατάσταση .Αυτά τα συμπτώματα είναι σημάδι ότι οι πνεύμονες δεν λειτουργούν φυσιολογικά.

 

Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω για να δω αν έχω ΧΑΠ;

Όταν ο καπνιστής ή η καπνίστρια παρουσιάσει ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα που αναφέραμε πιο πάνω, πρέπει να συμβουλευτεί τον ειδικό γιατρό που είναι ο Πνευμονολόγος. Εκεί θα κάνει και τη βασική εξέταση που πρέπει να γίνει, ένα λειτουργικό τεστ του αναπνευστικού που λέγεται σπιρομέτρηση.

Η εξέταση αυτή είναι εύκολη ,ανώδυνη και ακίνδυνη. Είναι η εξέταση με την οποία γίνεται πρώιμη διάγνωσης της ΧΑΠ, αλλά και η βασική εξέταση που πρέπει να επαναλαμβάνεται για τη παρακολούθηση της νόσου και την ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή.

Κάθε καπνιστής  άνω των 40 ετών πρέπει να υποβάλλεται περιοδικά κάθε 1-2 χρόνια σε έλεγχο με σπιρομέτρηση, προκειμένου να γίνει πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση της νόσου.

 

Θεραπεύεται η ΧΑΠ;

Θεραπεία με την έννοια της ίασης δεν υπάρχει, καθώς οι περισσότερες βλάβες είναι μη αναστρέψιμες. Γι’ αυτό πολύ σημαντική είναι η πρόληψη. Εάν δεν καπνίζει κάποιος είναι πολύ δύσκολο να προσβληθεί από ΧΑΠ. Η φαρμακευτική αγωγή βοηθάει στη ρύθμιση της νόσου με την εξάλειψη των συμπτωμάτων και την αποφυγή των επικίνδυνων, ακόμα και για τη ζωή, παροξύνσεων.

Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί και κυκλοφορήσει καινούργια καινοτόμα φάρμακα, τα οποία βοηθούν σημαντικά το καλύτερο έλεγχο και αντιμετώπιση της νόσου.

Ο  προληπτικός εμβολιασμός για τη γρίπη είναι ένα ακόμη μέτρο, που πρέπει να λαμβάνεται προς αυτή τη κατεύθυνση.

Βασική  θεραπευτική ενέργεια όμως, που μπορεί και πρέπει να κάνει όποιος έχει ΧΑΠ είναι η διακοπή του καπνίσματος.

Ο ειδικός Πνευμονολόγος είναι ο γιατρός που θα διαγνώσει τη νόσο και θα θέσει το πλάνο για τη θεραπεία και παρακολούθησή της.

Πρέπει όμως πάντα όλοι να θυμόμαστε ότι το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν.

 

Νικόλαος Καρατζάς

Ιατρός Πνευμονολόγος,  MD, Msc

Νίκος Καρατζάς | Πνευμονολόγος